Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Yayın Etiği İlkeleri

Anatolian Journal of Archaeological Research (AJAR), bilimsel yayın alanında nitelikli araştırmaların sunulmasını sağlamak amacıyla, katı etik politikalar ve çift taraflı kör hakem değerlendirme sistemi uygulamaktadır. Dergi, yayın sürecinde etik standartlara uymakta ve yayın hatalarını önleme konusunda büyük bir sorumluluk taşımaktadır. Yayın sürecinde yer alan tüm tarafların (yazarlar, okuyucular, araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik kurallara uymaları büyük önem arz etmektedir. Dergi, araştırma ve yayın etiği konularında ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır ve Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi'ne uygun hareket etmektedir. Anatolian Journal of Archaeological Research (AJAR), Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ) ve Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkelerini benimsemiştir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da uymayı taahhüt eder.

Tekrar Yayın

AJAR’a gönderilen makaleler, orijinal araştırmalardan oluşmalı ve sözlü sunumlar, posterler ya da özet formatları dışında başka bir dergi veya kitapta yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Mükerrer yayın kesinlikle kabul edilmemektedir. Editör, tekrar yayın girişimlerini değerlendirmeye almadan iade edebilir ve tekrar yayına yeltenen yazarlar için belirli süreli bir yayın ambargosu uygulayabilir. Ayrıca, ilgili dergiye bilgi verebilir ya da gerekli gördüğü tüm önlemleri alabilir.

Aynı Çalışmanın Birden Fazla Dergiye Eşzamanlı Gönderilmesi

Yazarlar, aynı makaleyi eşzamanlı olarak birden fazla dergiye gönderemezler. Editör, olası bir eşzamanlı gönderim fark ederse, diğer editör(ler) ile iletişime geçebilir, makaleyi iade edebilir ya da değerlendirmeye almadan reddedebilir. Gerekirse, yazarlara belirli bir süre için makale gönderme yasağı getirebilir ve yazarın bağlı bulunduğu kurum ile iletişime geçebilir.

İntihal Kontrolü

Başka kaynaklardan alınan bilgilerin uygun atıflar ile belirtilmemesi intihal olarak kabul edilir. AJAR, etik olmayan tüm intihal ve kopyalama eylemlerine karşıdır. Yayın için gönderilen tüm makaleler, iThenticate yazılımı kullanılarak intihal taramasından geçirilir. Dergi, kaynaklar hariç %15'in altında benzerlik oranını kabul ederken, %25'in üzerindeki benzerlik oranını yüksek intihal olarak değerlendirmektedir. İntihal tespit edilen makaleler reddedilir ve değerlendirmeye alınmaz. Yayınlandıktan sonra intihal fark edilirse, makale geri çekilir ve ilgili kurumlar bilgilendirilir.

Yapay Zekâ Kullanımı

Yazarlar makalelerinde üretken Yapay Zekâ (YZ) kullanımını mutlaka beyan etmelidir. Bilimsel veri üretme tabanlı teknolojiler ve üretken YZ destekli yazılımlar, yalnızca makalenin okunabilirliğini ve dilini iyileştirmek için yazım sürecinde kullanılmalıdır. Bu yazılımlar ve teknolojiler, insan gözetimi ve kontrolü ile uygulanmalı ve yazarlar sonucu dikkatlice gözden geçirmeli ve düzenlemelidir, çünkü YZ yanlış, eksik veya önyargılı olabilecek yetkili görünen çıktılar üretebilir. Yazarlar, çalışmanın içeriğinden nihai olarak sorumludur. Yazarlık, yalnızca insanlara özgü ve insanlar tarafından gerçekleştirilebilecek sorumluluklar ve görevler anlamına geldiğinden, yazarlar YZ ve YZ destekli teknolojileri makalelerinde yazar veya ortak yazar olarak listelememeli veya metin içinde alıntılamamalıdır. Bununla beraber dergimiz, şu anda hakemler veya editörler tarafından hakem incelemesi ve makale değerlendirme sürecinde ChatGPT veya benzeri hizmetler gibi üretken YZ veya YZ destekli teknolojilerin kullanılmasına izin vermemektedir. Bu teknoloji gelişmeye açık olduğundan bu politikamızı gelecekte gözden geçirebiliriz. Ancak şimdilik özet metinlerin yazımı dahil YZ destekli teknolojilerle üretilmiş metinler içeren makaleler dergimizde kabul edilmeyecektir.

Görüntü Manipülasyonu ve Sahtecilik

Görüntülerin kasıtlı olarak değiştirilmesi, araştırma sonuçlarının yanlış yorumlanmasına neden olur. Bu nedenle, yazarların, gerçeği yansıtmayan manipülasyonlardan kaçınmaları gerekmektedir.

Düzeltme ve Geri Çekme

Yayınlanan makalelerde tespit edilen önemli hatalar durumunda, yazarlar ya da okuyucular dergiye bildirimde bulunur. Dergi, COPE ve ICJME kurallarına uygun olarak düzeltme ya da geri çekme kararları alabilir.

Etik İhlal Bildirimleri

Okurlar, AJAR’da yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler, vb.) herhangi bir şikayetleri olduğunda editor@anatolianarch.com adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilirler.

Bilimsel Suistimal İddiaları ve Şüpheleri

Dergi editörleri, bilimsel suistimal iddialarını ciddiyetle ele alır. Yazarlar veya okuyucular, bir çalışmanın akademik sahtekarlık, araştırma suistimali veya yayın hatası içerdiğine dair şüpheleri olduğunda, bunu dergiye bildirebilir. Tüm iddialar, ilgili kişilerin dergi içinden veya dışından olması fark etmeksizin titizlikle incelenecektir. Editörler, bu tür durumlarda COPE yönergelerine uygun hareket eder. Dergi, aşağıdaki veya benzeri suistimal iddiaları karşısında COPE yönergelerini uygular:

  • İntihal
  • Yazar katkılarıyla ilgili iddialar
  • Yinelenen gönderim/yayın
  • Araştırma standartları ihlalleri
  • Hakem değerlendirme sürecinin manipüle edilmesi
  • Görsellerin uygunsuz şekilde kopyalanması veya değiştirilmesi
  • Yazar değişikliği talepleri
  • Açıklanmayan çıkar çatışmaları

Şikâyet Prosedürü

Bu prosedür, Anatolian Journal of Archaeological Research (AJAR) veya editör yardımcılarının sorumluluğundaki içerik, prosedürler ve politikalarla ilgili şikayetler için geçerlidir. Şikayetler, derginin süreçlerini geliştirmek için bir fırsat olarak görülür ve bu nedenle hızlı, yapıcı ve nazik bir şekilde ele alınır.

Şikayetler doğrudan editor@anatolianarch.com adresine e-posta yoluyla iletilebilir ve tüm başvurular gizli tutulur. Editör, şikayetleri COPE yönergelerine uygun şekilde değerlendirir.

Şikâyet süreci şu adımlardan oluşur:

  • Şikayetler, merkezi bir ekip tarafından koordine edilir ve uygun kişilere yönlendirilir.
  • İlk inceleme sonrası, şikayet ilgili yazı işleri veya yayın ekibine iletilir.
  • Eğer ilk yanıt tatmin edici olmazsa, şikayet kıdemli bir ekip üyesine aktarılabilir.
  • Sorunun çözülmemesi durumunda, nihai kararı vermek üzere Baş Editör devreye girer.

Değerlendirme Sonucuna İtiraz

Yazarlar, dergi tarafından değerlendirilen yazılara ilişkin Bilimsel Danışma Kurulu görüşlerine itiraz etme hakkına sahiptir. İtiraz gerekçeleri editor@anatolianarch.com adresine e-posta ile gönderilmelidir. Yayın Kurulu, başvuruları inceler ve en geç bir ay içinde olumlu veya olumsuz geri dönüş yapar. Eğer itiraz kabul edilirse, yeni hakemler atanarak değerlendirme süreci yeniden başlatılır.

Çıkar Çatışmaları

Çıkar çatışmaları, bir makalenin değerlendirme veya yayın sürecinde uygunsuz bir etki oluşturabilecek durumlardır. Bunlar mali, akademik, profesyonel veya kişisel nedenlerden kaynaklanabilir.

AJAR editörleri, yazıların objektif bir şekilde değerlendirilmesi için çıkar çatışmalarından kaçınır. Makale yazarının, makaleyi değerlendiren editörle doğrudan bir akademik veya profesyonel ilişkisi varsa, değerlendirme süreci başka bir editör tarafından yürütülür.

Dergi editörleri ve bilimsel danışma kurulu üyeleri tarafından yazılan makaleler, en az iki iç ve iki dış hakem tarafından çift taraflı kör hakemlik sürecinden geçirilir. Değerlendirme sürecinde, ilgili editörler dergi sistemine giriş yapamaz ve kullanıcı hesapları geçici olarak devre dışı bırakılır.

Editörler, kendi yazdığı veya aile üyeleri veya yakın meslektaşları tarafından yazılan makalelerin değerlendirme sürecine dahil olmamalıdır. Tüm süreçler bağımsız bir hakemlik sistemiyle yürütülerek, COPE ve ICJME yönergeleri uygulanır.

Özel Sayı Yayımlama Politikası

AJAR, yayın kurulu kararıyla yılda bir kez özel sayı yayımlayabilir. Özel sayı kapsamında gönderilen makaleler şu süreçlerden geçer:

  1. Editöryal Ön İnceleme-Makaleler, konularının uygunluğu açısından değerlendirilir.
  2. Şekil ve Yazım Denetimi-Makaleler, derginin yazım kurallarına uygunluk açısından gözden geçirilir.
  3. Benzerlik Taraması-İntihali önlemek için makaleler yazılım tabanlı taramadan geçirilir.
  4. Hakem Değerlendirmesi-Makaleler çift taraflı kör hakem değerlendirme sürecine tabi tutulur.